saglik ve hastalik
Dört Hilt(Kan, safra, balgam, sevda)
Vücudun sağlık ve hastalığı bu dört unsura bağlıdır. Bunlar vücutta normal halde bulunurlarsa vücut sağlıklı olur. Biri diğerinden fazla olursa bünyenin sağlığı bozulur. Vücutta hastalık belirtileri meydan gelir.
1.KAN:Sıcak ve rutubetlidir. Kan tabii havadan meydana gelir. Vücuttaki yeri karaciğerdir. Kuru vesoğuk olan bütün gıdalar kanın ilacıdır. Vücuda kan galip olursa şiddetli baş ağrısı, şişlikler, duyu organlarında tembellik, vücutta ve başta ağırlık ve bayılmalar meydana gelir.
Çaresi:Kan ve kandan meydana gelen hastalıklara karşı ekşi nar, ekşi meyve suları ve sirkeli gıdalar yenilmelidir.
2.SAFRA:Tabiatı sıcak ve kurudur. Tabii kan unsurundan meydana gelir. Vücuttaki yeri safra kesesidir. Bedeni safra istila ederse baş ağrısı, migren, uykusuzluk, nabız yükselmesi, gözler ve vücudun sarıya boyanması, dil ve burunda kurulukların meydana gelmesi, ağızda acılık, soğuk havadan hoşlanma, başta çıban ve sivilcelerin oluşması, daimi bir sıkıntı, uykuda güneş, savaş ve gök gürültüsü gibi hallerin görülmesi, vücudu safranın istila ettiğinin birer belirtileridir.
Çaresi:Safranın ve safradan meydana gelen hastalıkların ilacı soğuk ve rutubetli gıdalarla birlikte şeker, keçi yağı, arpa suyu-ekmeği, hıyar, karpuz, demirhindi şerbetidir. Bunlardan bir veya birkaçı alınırsa safra normale döner.
3.BALGAM:Soğuk ve rutubetlidir. Su unsurundan meydana gelir. Vücuttaki yeri akçiğerlerdir. Vücudu balgam istila ederse sedef, sekte, soğuktan olan baş ağrısı, kaşıntı, ağız ve ter kokusu, yağışkan tükürük çokluğu, vücut soğukluğu, yemeğe isteksizlik, sıcağı sevme, mide zafiyeti, hazımsızlık, ağızdan ekşi ekşi gaz çıkarma, unutkanlık, tembellik, çok uyuma, idrarın beyaz oluşu, uykuda su görme ve yıkanma gibi hallerin görülmesi balgamdan meydana gelen hastalıkların birer belirtileridir.
Çaresi:Bal, zencefil, günlük, mesteki, karaciğer, deve sütü, susam, mısır ve tabiatı sıcak ve kuru olan bütün gıdalar balgamıın ve balgamdan meydana gelen hastalıkların ilacıdır.
4.SEVDA:Soğuk ve kurudur. Toprak unsurundan meydana gelir. Vücuttaki yeri dalaktır. Sevda kanın yanmasından, mercimek, mısır, sığır eti, patlıcan, tuzlu, ekşili, fasulye ve sevdevi gıdaların çok yenmesinden meydana gelir. Belirtileri: Vücutta durgunluk, uyku azlığı, şiddetli susuzluk, gözlerde kuruluk, çok su içme, kanın koyu ve siyah oluşu, düşünce bozukluğu, vesvese, idrarın kırmızıya boyanması, kuru öksürük, dalak sancısı, sıkıntı, keder...vs.
Çaresi:Sevda ve sevdadan oluşan hastalıklar için birer bardak süzme bal şerbetine 3'er gr. çekilmiş zencefil , karabiber ve mesteki ilave edilerek içilmelidir. Şekerli inek sütü, tereyağı, şeker, pırasa, koyun sütü gibi tabiatı sıcak ve rutubetli gıdalar alınması ile sevda normale döne.
Vücudun sıhhatli ve hastalıklı bulunması bu dört unsura bağlıdır. Eğer bu dört unsur normal halde bulunurlarsa vücut sıhhatli olur. Normal halde bulunmayıp biri digerine galip olursa vücut hastalanır.
